ขอบเขตและสาขาวิชาของวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ส่วนใหญ่แล้วจะมีผู้แบ่งไว้ไม่แตกต่างกันมากนัก สรุปได้เป็นสาขาใหญ่ได้ 3 สาขา ดังนี้ คือ
1. วิทยาศาสตร์ธรรมชาติ (Natural Sciences) เป็นวิทยาศาสตร์บริสุทธิ์ (Pure
Science) หรือวิทยาศาสตร์ขั้นมูลฐาน (Basic Science) เป็นวิชาที่กล่าวถึงเรื่องราวและสิ่งต่าง ๆ ที่เกิดอยู่ในธรรมชาติทั่วไป ซึ่งแวดล้อมตัวเรา ซึ่งเกี่ยวข้องกับสิ่งมีชีวิตและไม่มีชีวิต พลังงาน และวัตถุต่าง ๆ ที่มีในเอกภาพ ซึ่งแบ่งออกเป็นสาขาต่าง ๆ ดังนี้
1.1 ฟิสิกส์ (Physics)
1.2 เคมี (Chemistry)
1.3 ชีววิทยา (Biology)
1.4 ดาราศาสตร์ (Astronomy)
บางตำราแบ่งสาขาย่อยของวิทยาศาสตร์ธรรมชาติ ออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ ๆ คือ
ก. วิทยาศาสตร์ทางกายภาพ (Physcial Science) ได้แก่ เคมี ฟิสิกส์ คณิตศาสตร์ ธรณีวิทยา เป็นต้น
ข. วิทยาศาสตร์ทางชีวภาพ (Biological Science) ได้แก่ การศึกษาเกี่ยวกับสิ่งมีชีวิต เช่น พฤกษศาสตร์ (Botany) และสัตวศาสตร์ (Zoology) เป็นต้น
2. วิทยาศาสตร์สังคม (Social Sciences) เป็นวิทยาศาสตร์ที่กล่าวถึงชีวิตที่เกี่ยว
ข้องกับทางสังคมต่าง ๆ หรือเรื่องราวของการสังคมในมวลมนุษย์โดยเฉพาะ ซึ่งแบ่งออกเป็นสาขาต่าง ๆ ดังนี้
2.1 จิตวิทยาและพฤติกรรมศาสตร์ (Psychology and Behavioral Science)
2.2 เศรษฐศาสตร์ (Economics)
2.3 รัฐศาสตร์ (Political Science)
2.4 ศึกษาศาสตร์ (Education)
2.5 สังคมวิทยา (Sociology) เป็นต้น
3. วิทยาศาสตร์ประยุกต์ (Applied Science) หรือ วิชา เทคโนโลยี
(Technology) คือวิชาที่นำเอาผลของวิชาวิทยาศาสตร์ทางธรรมชาติและสังคมมาใช้ให้เกิดประโยชน์ ในการดำรงชีพของมนุษย์ ซึ่งแบ่งออกเป็นสาขาต่าง ๆ ดังนี้
3.1 แพทย์ศาสตร์ (Medicine)
3.2 วิศวกรรมศาสตร์ (Engineerings)
3.3 เกษตรศาสตร์ (Agriculture Science)
3.4 วิทยาศาสตร์การแพทย์ (Medical Science)
3.5 เภสัชศาสตร์ (Pharmacolology)
3.6 ทันตแพทยศาสตร์ (Dentisty)
3.7 สัตวแพทยศาสตร์ (Veterinary)
3.8 วนศาสตร์ (Agrotorestry)
3.9 การประมง
(F ส่วน ปรีชา วงศ์ชูศิริ (2532 : 16) ได้แบ่งแยกวิทยาศาสตร์เป็นสาขาต่าง ๆ โดยใช้เหตุผลในเชิงวิธีวิทยา ตามหลักข้อเท็จจริง ซึ่งมีทฤษฎีเชิงแบบแผนเป็นข้อสมมติฐานล่วงหน้าไว้ ดังนี้
สำหรับทบวงมหาวิทยาลัย (2529 : ไม่มีเลขหน้า) ได้จัดกลุ่มสาขาวิชาที่เปิดสอนระดับปริญญาตรีในสถาบันอุดมศึกษาของรัฐและเอกชน ในสังกัดทบวงมหาวิทยาลัยตามหลักการจำแนกการศึกษาตามมาตรฐานสากลขององค์การศึกษาวิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ โดยแบ่งเป็น 10 กลุ่มสาขาวิชา สำหรับกลุ่มสาขาวิชาที่เกี่ยวข้องกับวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มีสาขาย่อยดังนี้
- กลุ่มสาขาวิทยาศาสตร์ธรรมชาติ ได้แก่ วิทยาศาสตร์ธรรมชาติ คณิตศาสตร์/สถิติ วิทยาการคอมพิวเตอร์ คอมพิวเตอร์ธุรกิจ
- กลุ่มสาขาวิชาแพทยศาสตร์ และวิชาที่เกี่ยวกับสุขภาพอนามัย ได้แก่ แพทยศาสตร์ ทันตแพทยศาสตร์ เภสัชศาสตร์ เทคนิคการแพทย์
- สาธารณสุขศาสตร์ พยาบาลศาสตร์ กายภาพบำบัด วิทยาศาสตร์สุขภาพ
- กลุ่มสาขาวิชาวิศวกรรมศาสตร์ ได้แก่ วิศวกรรมศาสตร์ สถาปัตยกรรมศาสตร์
- กลุ่มสาขาวิชาเกษตรศาสตร์ วนศาสตร์ และการประมง ได้แก่ สัตวแพทย์ศาสตร์/ สัตวบาล ประมง/วาริชศาสตร์ เกษตรศาสตร์ วนศาสตร์/เทคโนโลยีวนผลิตภัณฑ์ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการอาหาร เทคโนโลยีการเกษตร ธุรกิจการเกษตร/ส่งเสริมการเกษตรและสหกรณ์
isheries)
